کتابخانه‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و فرهنگی در طول تاریخ بوده‌اند و محلی برای نگهداری و مطالعه کتاب‌ها و منابع اطلاعاتی هستند. اولین کتابخانه های دنیا در دوران باستان تأسیس شدند و نقش مهمی در توسعه علوم و فرهنگ ایفا کردند. در ایران نیز، کتابخانه‌ها نقش مهمی در توسعه علوم و فرهنگ داشته‌اند.
موسس اولین کتابخانه دنیا، آشوربانیپال، پادشاه آشور بود. آشوربانیپال، پادشاه آشور از ۶۶۹ تا ۶۲۷ پیش از میلاد، یکی از بزرگترین پادشاهان تاریخ جهان باستان بود. او امپراتوری آشوری را به اوج قدرت خود رساند و به عنوان یک حامی هنر و فرهنگ شناخته می شد. او در قرن هفتم پیش از میلاد، در شهر نینوا، پایتخت آشور، یک کتابخانه بزرگ تأسیس نمود. این کتابخانه شامل بیش از ۳۰ هزار لوح گلی بود که بر روی آنها کتیبه‌های تاریخی، ادبی، علمی و مذهبی نوشته شده بود.
آشوربانیپال در ۶۶۹ پیش از میلاد، پس از مرگ پدرش، اسرحدون، به پادشاهی رسید.از همان ابتدا نشان داد که یک رهبر مقتدر و با استعداد است. او به سرعت شورش‌های داخلی را سرکوب کرد و سپس به سمت گسترش امپراتوری خود حرکت کرد.
آشوربانیپال در طول سلطنت خود، چندین جنگ را با کشورهای همسایه انجام داد و سرزمین‌های زیادی را به امپراتوری خود ضمیمه کرد. او همچنین به توسعه ارتش آشور پرداخت و آن را به یکی از قدرتمندترین ارتش‌های جهان تبدیل کرد.
وی همچنین به عنوان یک حامی هنر و فرهنگ شناخته می شود. او دستور داد که تمام کتاب‌ها و آثار هنری از سراسر امپراتوری جمع‌آوری شوند و در کتابخانه سلطنتی در نینوا نگهداری شوند. این کتابخانه یکی از بزرگترین کتابخانه‌های جهان باستان بود و شامل بیش از ۳۰ هزار لوح گلی بود که بر روی آنها کتیبه‌های تاریخی، ادبی، علمی و مذهبی نوشته شده بود.
اولین کشوری که تحصیلات رسمی داشت، مصر باستان بود. در مصر باستان، کودکان از سنین پایین به مدرسه می‌رفتند و می‌آموختند که چگونه بخوانند، بنویسند و حساب کنند. همچنین، در مصر باستان، مدارسی برای آموزش پزشکی و مهندسی وجود داشت.
در دوران گذشته، فرهنگ مطالعه بسیار اهمیت داشت. مردم در آن زمان معتقد بودند که مطالعه باعث افزایش دانش و خرد می‌شود. همچنین، مطالعه به مردم کمک می‌کرد تا در زندگی خود موفق شوند. فرهنگ مطالعه تأثیر زیادی بر توسعه علوم نیز در دوران گذشته داشت. دانشمندان و محققان برای انجام تحقیقات خود نیاز به منابع اطلاعاتی داشتند. کتابخانه‌ها به این دانشمندان و محققان کمک می‌کردند تا به منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود دسترسی پیدا نمایند.
در ایام گذشته، دسترسی به کتابخانه‌ها محدود بود. فقط افراد طبقات بالای جامعه مانند پادشاهان، اشراف و روحانیون می‌توانستند از کتابخانه‌ها استفاده کنند.
برخی از مهم‌ترین کتب قدیمی علمی عبارتند از:
برخی از بزرگترین دانشمندان دوران باستان عبارتند از:
اولین کتابخانه در ایران در دوران هخامنشیان تأسیس گردید. این کتابخانه در شهر شوش، پایتخت هخامنشیان، قرار داشت. این کتابخانه شامل بیش از ۲۲ هزار لوح گلی بود که بر روی آنها کتیبه‌های تاریخی، ادبی، علمی و مذهبی نوشته شده بود.
