حافظه یکی از مهم‌ترین توانایی‌های ذهنی انسان است که به ما امکان می‌دهد اطلاعات را در ذهن خود ذخیره و بازیابی کنیم. حافظه به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: حافظه کوتاه‌مدت و حافظه بلندمدت. حافظه کوتاه‌مدت مسئول ذخیره اطلاعات برای مدت کوتاهی می باشد. معمولاً اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت برای چند ثانیه یا چند دقیقه باقی می‌مانند. حافظه کوتاه‌مدت به ما کمک می‌کند تا کارهای روزمره خود را انجام دهیم. به عنوان مثال، به ما کمک می‌کند تا شماره تلفنی را که به ما گفته شده است به خاطر بسپاریم، یا دستورالعمل‌های یک دستور پخت را دنبال کنیم.
حافظه کوتاه‌مدت از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
کانال شنوایی-زبانی: این بخش اطلاعات شنیداری را ذخیره می‌کند. به عنوان مثال، اگر به شما گفته شود که یک شماره تلفن را به خاطر بسپارید، این اطلاعات در کانال شنوایی-زبانی ذخیره می‌شود و برای چند ثانیه یا چند دقیقه در حافظه شما باقی خواهد ماند.
کانال دیداری-فضایی: این بخش اطلاعات دیداری و فضایی را ذخیره می‌کند. به عنوان مثال، اگر به شما گفته شود که یک مسیر را به خاطر بسپارید، این اطلاعات در کانال دیداری-فضایی ذخیره شده و چند دقیقه یا چند ثانیه آن را در خاطر خواهید داشت.
اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت به طور مداوم در حال فراموشی است. به همین دلیل، لازم است که اطلاعات را به حافظه بلندمدت منتقل کنیم تا در آنجا ذخیره شوند.
عملکرد حافظه کوتاه‌مدت را می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:
ثبت: در مرحله ثبت، اطلاعات جدید وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌شوند. این مرحله بسیار کوتاه است و معمولاً چند ثانیه طول می‌کشد.
نگهداری: در مرحله نگهداری، اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت باقی می‌مانند. این مرحله می‌تواند چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد.
بازیابی: در مرحله بازیابی، اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت بازیابی می‌شوند.
عوامل مختلفی می‌توانند بر عملکرد حافظه کوتاه مدت تاثیر بگذارند. این عوامل عبارتند از:
میزان توجه: میزان توجهی که به اطلاعات می‌دهیم، بر میزان ثبت اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت تاثیر میگذارد.
اهمیت اطلاعات: اطلاعات مهم‌تر، احتمال بیشتری دارد که در حافظه کوتاه‌مدت باقی بمانند.
تعداد اطلاعات: تعداد اطلاعات جدیدی که به طور همزمان به حافظه کوتاه‌مدت وارد می‌شوند، بر میزان نگهداری اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت تاثیر میگذارد.
انگیزه: انگیزه ما برای به خاطر سپردن اطلاعات، بر میزان بازیابی اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت تاثیر میگذارد.
با انجام برخی فعالیت‌ها می‌توان حافظه کوتاه مدت را تقویت کرد. این فعالیت‌ها عبارتند از:
یادگیری مهارت های جدید: یادگیری مهارت های جدید به مغز یاری می‌کند تا ارتباطات جدیدی بین نورون‌ها ایجاد کند. این ارتباطات اساس حافظه را تشکیل می‌دهند.
انجام بازی‌های فکری: بازی‌های فکری، مانند شطرنج و سودوکو، به تحریک مغز کمک می‌کنند. این بازی می‌تواند برای تقویت حافظه مفید باشد.
ورزش منظم: ورزش منظم باعث بهبود گردش خون و اکسیژن‌رسانی به مغز می شود. این موضوع بر تقویت حافظه اثر میگذارد.
خواب کافی: خواب کافی به مغز کمک می‌کند تا اطلاعات جدید را پردازش و ذخیره کند.
تغذیه سالم: تغذیه سالم مواد مغذی مورد نیازرا به مغز می رساند. این مواد مغذی حافظه را تقویت می نمایند.
اختلالات حافظه کوتاه مدت شرایطی هستند که باعث مشکلات حافظه کوتاه مدت می‌شوند. این اختلالات می‌توانند ناشی از عوامل مختلفی، مانند آسیب مغزی، بیماری‌های دژنراتیو، مانند آلزایمر، و استرس باشند.
حافظه کوتاه مدت یک بخش مهم از حافظه است که به ما کمک می‌کند تا کارهای روزمره خود را انجام دهیم. با انجام برخی فعالیت‌ها می‌توان حافظه کوتاه مدت را تقویت کرد.
